آشنايي با حيات وحش ايران

 برای دیدن حیوانات اتفاق تازه‌ای نیست. نگاهی به پیشینه تورهای پرنده‌نگری در جهان گواه این مورد است. هرچند موضوع تازه‌ای نسبت به انواع دیگر گردشگری دارد، اما هنوز که هنوز است دلبستگان زیادی در میان گردشگران دارد. ایران هم به دلیل جغرافیای خود مامن بسیاری از گونه‌های جانوری بوده و هست.


هر چند این عصر، روزهای سیاهی برای این گونه‌ها در ایران است و سرعت انقراض آنها بسیار زیاد شده و شهرنشینی انسان‌ها را وادار به ورود به محیط زندگی این جانوران کرده است، اما هنوز هستند افرادی که چمدان سفر را به دلیل دیدن این حیوانات می‌بندند. در این جا ده گونه جانوری را معرفی می کنیم که می‌توان در ایران آنها را دید.

گلخورک‌ در‌ جنگل‌های‌حرا

در میان درختان بر آب نشسته حرا، ماهی منحصر به فردی زندگی می‌کند که گرچه نام ماهی را به دوش می‌کشد، اما بر اثر سازگاری با محیط زیستش، بیشتر شبیه دوزیستانی چون قورباغه و وزغ شده است. این ماهی درشت چشم بیشتر اوقات خود را خارج از آب می‌گذراند و می‌تواند روی بستر گلی بخزد، بجهد یا بسرعت در حفره‌های گِلی خود را پنهان کند.

این ماهی حتی روی ریشه‌های درخت مانگرو نیز دیده می‌شود. معمولا هنگام فرونشینی آب (جزر)، راحت‌تر می‌توان این ماهی شگفت‌انگیز را پیدا کرد و دید. گلخورک‌ها موجودات سریعی هستند که روی کفه‌های گلی عریان هنگام جزر اغلب در حال جابه‌جایی و حرکت دیده می‌شوند.

حرکات آنها در واقع به وسیله باله‌های سینه همراه با جهش یا جست و خیز است. گلخورک‌ها برخلاف سایر ماهی‌ها به جای آبشش، توسط کیسه‌های مشبک هوا که در حفره دهانشان است تنفس می‌کنند. جنگل‌های حرای قشم، محل زندگی این‌گونه حیوان است.

تمساح پوزه کوتاه

کروکودیل‌ها، خزندگان ارزشمندی هستند که نقش مهمی در تعادل محیط زیست بازی می‌کنند. تنها یک گونه به نام تمساح پوزه کوتاه ایرانی در جنوب شرقی ایران، در منطقه بلوچستان زندگی می‌کند. این تمساح تالابی بین مردم بومی به نام «گاندو» شناخته می‌شود.

به همین دلیل سازمان حفاظت محیط زیست، محل زندگی یگانه تمساح ایرانی را «منطقه حفاظت شده گاندو» نامگذاری کرده و مدیریت می‌کند. وسعت این منطقه حدود 465 هکتار است. جالب است بدانید گاندوها تنها خزنده ایرانی هستند که از تخم‌ها سپس نوزادان خود بیشترین مراقبت را انجام داده و به آنها در خروج از تخم و زنده ماندن کمک می‌رسانند. برای مشاهده گاندو، بهتر است با هماهنگی اداره حفاظت محیط زیست و تحت نظارت و حضور محیط‌بانان به مراکزی که این خزنده زیبا در آنجا حفاظت می‌شوند، وارد شوید.

فلامینگو

فلامینگو یکی از پرندگان حفاظت شده در ایران است که به جهت نقشی که در چرخه زیستی دارد (از پلانکتون‌ها تغذیه می‌کند و فیلترکننده است) باید جزو گونه‌های حفاظت شده باقی بماند. طول بدن فلامینگوها از 127 تا 140 سانتی‌متر و رنگ بدنشان سفید با پوش پرهای سرخ روی بال‌ها و شاه‌پرهای سیاه است.

منقار این پرنده زیبا بلند، خمیده، صورتی و با انتهایی مشکی است. پاهای بلند و سرخ فلامینگوها یکی از وجوه تمایز این پرنده محسوب می‌شود. فلامینگوها از مهاجران زمستانی جنگل‌های حرا در محدوده جزیره قشم محسوب می‌شوند، اما این پرنده آبزی در جزیره قشم تولید مثل ندارد و تنها برای استراحت به جزایر شنی می‌آید. جوجه‌آوری این گونه در ارومیه، فارس و خوزستان صورت می‌گیرد. تالاب میفان اراک هم یکی از مقصدهای این پرنده زیبا در ایران است.