جمع‌بندی زیست 2 - میوز و تولیدمثل جنسی
براي آمادگي شما عزيزان، خلاصه‌اي از اين مبحث در مطلب زير جمع‌آوري شده است:
فرايند تقسيم ميوز در جانوران به منظور توليد گامت و در گياهان به منظور توليد هاگ انجام مي‌شود.
در مرحله‌ي سنتز، همانندسازي DNA انجام مي‌شود و كروموزوم‌ها مضاعف مي‌شوند.
در پروفاز ميوز1 تتراد تشكيل مي‌شود، هر دو كروموزوم همتا كه هر كدام دو كروماتيدي هستند از طول در كنار هم قرار مي‌گيرند و ساختاري چهار كروماتيدي را تشكيل مي‌دهند كه تتراد نام دارد.
تعداد تترادها در هر سلول، نصف تعداد كروموزوم‌ها است.
در متافاز ميوز1، تترادها در سطح استوايي سلول رديف مي‌شوند.
در آنافاز ميوز1 كروموزوم‌هاي همتا و در آنافاز ميوز2 كروماتيدهاي خواهري كه از محل سانترومر به رشته‌هاي دوك متصل هستند، از هم جدا مي‌شوند و به سمت قطب‌هاي سلول حركت مي‌كنند.
در تلوفاز ميوز1، هر سلول n كروموزومي و هر كروموزوم دو كروماتيدي است.
در تلوفاز ميوز2، هر سلول n كروموزومي و هر كروموزوم تك كروماتيدي است.
در فرايند اسپرم‌زايي هر سلول اوليه (زاينده) ابتدا به اسپرم نابالغ، اسپرم تمايز نيافته و در نهايت به اسپرم تبديل مي‌شود.
در فرايند تخمك‌زايي هر سلول اوليه (زاينده) ابتدا تقسيم مي‌شود. يكي از سلول‌هاي حاصل از تقسيم به تخمك نابالغ تبديل مي‌شود. تخمك نابالغ دومين تقسيم ميوزي را انجام مي‌دهد. يكي از سلول‌هاي حاصل تبديل به تخمك تمايز نيافته مي شود كه در نهايت به تخمك نمو مي‌يابد. ساير سلول‌هاي حاصل از دو مرحله‌ي تقسيم ميوز گويچه‌ي قطبي نام دارند و از بين مي‌روند.
تعداد كروموزوم‌ها و مولكول‌هاي DNA در نخستين گويچه‌ي قطبي با اسپرم نابالغ برابر است.
در اسپرم‌زايي چهار سلول يك اندازه و فعال حاصل مي‌شمد. در تخمك‌زايي از چهار سلول يك سلول با سيتوپلاسم زياد به نام تخمك و سه سلول گويچه‌ي قطبي با سيتوپلاسم بسيار كم حاصل مي‌شوند. تفاوت در اندازه، به خاطر نقش تغذيه‌اي تخمك است.
در پايان ميوز در جانور جنس نر، از يك سلول n2 كروموزومي، چهار سلول n كروموزومي حاصل مي‌شود. سلول‌ها از نظر عدد كروموزومي مشابه هستند ولي از نظر اطلاعات ژنتيكي دو به دو مشابه هستند. بنابراين در هر بار ميوز، دو نوع گامت (سلول جنسي) حاصل مي‌شود. (در صورت عدم وقوع كراسينگ‌اور)
كاريوتيپ تصويري از كروموزوم‌هاي در حال تقسيم است كه بر اساس اندازه و شكل رديف شده‌اند.
پديده‌ي با هم ماندن كروموزوم‌ها به دليل اختلال در مرحله‌ي آنافاز اتفاق مي‌افتد.
بالا بودن سن مادر يكي از دلايل بروز نشانگان داون است. چون پروفاز ميوز 1 تخمك در دوره‌ي جنيني انجام مي‌شود و ادامه‌ي تقسيم پس از بلوغ جنسي كامل مي‌شود. هر چه سن زن افزايش مي‌يابد مجموعه آسيب‌هايي كه ممكن است به DNAي تخمك آن‌ها وارد شود افزايش مي‌يابد.
تقسيم دوتايي نوعي توليد مثل غير جنسي است كه در پوكاريوت‌ها انجام مي‌شود.
توليد مثل غير جنسي به روش ميتوز در يوكاريوت هاي تك سلولي مانند آميب انجام مي‌شود.
قطعه قطعه شدن نوعي از توليدمثل غير جنسي است كه در انواعي از جلبك ها مانند اسپيروژير انجام مي‌شود. اسپيروژير در شرايط نامساعد محيطي، توليدمثل جنسي را ترجيح مي‌دهد.
جوانه زدن نوعي توليد مثل غير جنسي است كه در مخمرها (قارچ‌هاي تك سلولي) و هيدر (جانور پرسلولي) انجام مي‌شود.
هيدر علاوه بر جوانه زدن، توليد مثل جنسي نيز دارد.
در جانداران پرسلولي فردي كه حاصل توليد مثل غير جنسي است يك كلون است. كلون جانداري است كه از نظر ژنتيكي كاملا مشابه والد خود باشد.
بكرزايي شكلي ويژه از توليد مثل جنسي است كه در آن فرد از تخمك لقاح نيافته به وجود مي‌آيد.
جانداراني كه ازطريق بكرزايي توليدمثل مي كنند عبارتند از قاصدك‌ها، بعضي از ماهي‌ها، سوسمارها، قورباغه‌ها و زنبور عسل ماده (ملكه) كه از طريق بكرزايي زنبور نر توليد مي‌كند.
کانال آلم