جمع‌بندی زیست 2- رشد و نمو در گیاهان
براي آمادگي شما عزيزان، نکته‌هاي مهم اين مبحث در مطلب زير جمع‌آوري شده است:
براي جوانه زني دانه‌ها وجود مقادير كافي آب،اكسيژن و دماي مناسب لازم است ولي حضور نور براي رويش همه‌ي دانه‌ها الزامي نيست.
اولين علامت جوانه زني ظهور ريشه‌ي رويان (ريشه چه) است.
در جوانه‌ي دانه‌ي لوبيا قلاب و در دانه‌ي ذرت غلاف، از راس ساقه محافظت مي‌كند.
گياه علفي چند ساله‌ي آگاو (خنجري) در طول چند سال زندگي فقط يكبار گل توليد مي‌كند و زندگي گياه با رسيدن دانه‌ها به پايان مي‌رسد.
رشد يعني بزرگ شدن اندام‌ها و يا تشكيل بخش‌هايي مشابه آنچه در دوره‌هاي قبل هم وجود داشته است، مانند پيدايش انشعابات ريشه، ساقه و برگ‌هاي جديد.
نمو همراه با پديده‌ي تمايز انجام مي‌شود. تمايز كسب ويژگي‌هاي جديد در يك سلول همراه با تغييرات ساختاري و بيوشيميايي است. مانند تشكيل رويان.
گياهان علفي فقط رشد نخستين دارند ولي گياهان چوبي يا چند ساله، مريستم نخستين و مريستم پسين و در نتيجه رشد نخستين و رشد پسين دارند.
با برداشتن پوست درخت، گياه خشك مي‌شود چون آوند آبكش زير پوست همراه با پوست برداشته مي‌شود.
كامبيوم آوندساز در استوانه‌ي مركزي بين دسته‌هاي چوب و آبكش قرار دارد و به طرف خارج ساقه آبكش پسين و به طرف داخل ساقه چوب پسين را مي‌سازد.
در گياهان مناطق معتدل، تشكيل حلقه‌هاي ساليانه مربوط به چوب پسين است. تفاوت در قطر عناصر آوندي لايه‌هاي تيره و روشن را ايجاد مي‌كند. قطر آوندهاي چوبي در فصل بهار بيشتر است (لايه‌ي روشن) و عناصر آوندي كوچك‌تر (تيره) در تابستان تشكيل مي‌شوند.
گياهان معمولا در طول زندگي خود به نمو ادامه مي‌دهند. در صورتي كه در جانوران همگام با نمو، دسته‌اي از ژن‌ها كه كنترل كننده‌ي تمايز هستند غير فعال مي‌شوند. بيشتر تمايز جانوران پس از بلوغ متوقف مي‌شود.
بسياري از سلول‌هاي گياهان بالغ مي‌توانند همه‌ي ژن‌هاي خود را فعال كنند. چنين سلول‌هايي مي‌توانند تقسيم شوند و توده‌‌اي از سلول‌هاي تمايز نيافته به نام كالوس را توليد كنند.
پروتوپلاست سلول گياهي است كه ديواره‌ي سلولي آن را با كمك آنزيم‌ها و يا روش مكانيكي جدا مي‌سازند. از هم جوشي پروتوپلاست دو گونه‌ي مختلف با استفاده از برخي مواد شيميايي و يا شوك الكتريكي، گياه دو رگه حاصل مي‌شود.
گياهان مانند ساير موجودات پر سلولي به دو روش رشد مي‌كنند: افزايش تعداد سلول‌ها و افزايش غير قابل بازگشت ابعاد سلول‌ها
سه عنصر مهم براي رشد طبيعي اكثر گياهان عبارتند از نيتروژن، فسفر و پتاسيم
در جانوران هورمون در يك محل توليد شده و در محل ديگري از بدن باعث ايجاد پاسخ مي‌شود، در صورتي كه در گياهان ممكن است محل توليد و اثر هورمون يكي باشد.
نسبت بالاي اكسين به سيتوكينين در كشت بافت موجب تحريك ريشه زايي مي‌گردد.
اتيلن و آبسزيك اسيد از هورمون‌هاي بازدارنده‌ي رشد هستند و در مراحل انتهايي نمو گياه مانند پيري، ريزش برگ، پژمردگي گل‌ها و رسيدن ميوه توليد مي‌شوند. همچنين سرعت رشد، سنتز پروتئين و انتقال يون را در شرايط نامساعد محيطي كنترل مي‌كنند.
نقش مثبت اتيلن تاثير در سرعت رسيدن ميوه‌اي نارس و نقش مثبت آبسزيك اسيد بستن روزنه‌ها براي تعادل ميزان آب گياه است.
ميزان اتيلن در پاسخ به زخم‌هاي مكانيكي بافت‌ها، آلودگي هوا، عوامل بيماري‌زا، شرايط غرقابي و بي‌هوازي افزايش مي‌يابد.
اتيلن در اغلب بافت‌هاي گياهي توليد مي‌شود.
پاسخ يك گياه به طول روز و شب نور دورگي ناميده مي‌شود. گياهان از نظر نور دورگي به سه گروه تقسيم مي‌شوند: گياهان روز بلند، روز كوتاه و بي‌تفاوت.
تشکر شده:
کانال آلم